Dom Tkacza

Muzeum „Dom Tkacza” to drewniany, parterowy budynek z połowy XVIII wieku. Jest to przykład starej architektury rzemieślniczej, która z czasem zaniknęła w Bielsku zupełnie. Muzeum położone jest na terenie historycznego Górnego Przedmieścia, istniejącego od pierwszej połowy XV wieku i zamieszkiwanego przez sukienników bielskich. Tradycje domu, w którym znajduje się muzeum, sięgają XVIII wieku. Do pierwszych lat XX wieku mieściło się tu mieszkanie i warsztat sukiennika, brak jest jednak pełnej informacji o mieszkańcach domu. W drugiej połowie XVIII wieku była to z pewnością rodzina Bartke, w wieku XIX rodzina Batheltów.

Celem ekspozycji w Domu Tkacza jest próba zrekonstruowania wnętrza jako domu i warsztatu sukienniczego należącego do mistrza cechowego - starszego cechu, a więc przedstawiciela najwyższych władz cechowych. Aranżacja ukazuje funkcjonowanie domu na przełomie XIX i XX wieku, czyli w okresie schyłkowym dla ręcznej wytwórczości, od drugiej połowy XIX wieku w bardzo szybkim tempie wypieranej przez warsztaty mechaniczne.

Historia budynku:

Do pierwszych lat XX wieku mieściło się tu mieszkanie i warsztat sukiennika, następnie był domem mieszkalnym i warsztatem szewskim, a po długoletnich pracach konserwatorskich i rekonstrukcyjnych w 1992 roku Muzeum Okręgowe w Bielsku - Białej udostępniło dom zwiedzającym. Dom Tkacza prezentuje wnętrze domu i warsztatu sukienniczego, które należały do mistrza cechowego.

Budynek przedzielony jest sienią na dwie główne części - warsztatową, znajdującą się po lewej stronie od wejścia do budynku i mieszkalną - po prawej stronie. Największe z pomieszczeń to warsztat. Umieszczono tu przede wszystkim przedmioty bezpośrednio związane z pracą tkacza. Na szczególną uwagę zasługuje potężne krosno nicielnicowe pochodzące z połowy XVIII wieku, służące do wyrobu wełnianych tkanin, a także przedmioty związane z przygotowywaniem i snuciem osnowy. Część tego pomieszczenia przeznaczona jest do pracy biurowej, polegającej na załatwianiu spraw organizacyjnych cechu, rozstrzyganiu różnorodnych sporów pomiędzy jego członkami. Znajdują się tu m.in. dokumenty i pamiątki cechowe oraz żelazna skrzynia, stanowiąca niegdyś „kasę pancerną” cechu. Pomieszczenie to stanowiło także sypialnię i mieszkanie czeladnika, dlatego obok pieca znajdują się sprzęty przeznaczone do jego dyspozycji.

Druga część to kuchnia i sypialnia. Kuchnia miejsce przygotowywania posiłków oraz spotkań rodzinno-sąsiedzkich i kontaktów towarzyskich. W pomieszczeniu tym znajdują się więc eksponaty dwojakiego rodzaju - obok naczyń i sprzętów kuchennych są tu przedmioty związane z tkactwem, ale używane do czynności pomocniczych, wykonywanych przez kobiety i dzieci: kołowrotek czy też motowidło - swego rodzaju miara, na którą nawijano uprzędzone na kołowrotku nici.. W celach porównawczych umieszczono tu mniejsze krosno - tkackie, pochodzące z okolic Bielska. Na tym krośnie odbywają się praktyczne pokaz tkania dla zwiedzających. Obok kuchni znajduje się sypialnia - pokój reprezentacyjny gospodarzy, w ciągu dnia używany właściwie tylko od święta, wybielony, z meblami z przełomu XIX i XX wieku.

Adres:
Dom Tkacza
ul. Sobieskiego 51
43-300 Bielsko-Biała

źródło: www.muzeum.bielsko.pl