Ruiny Zamku na Wołku w Kobiernicach

Ruiny Zamku na Wołku otwierają nowy dział na Portalu Beskidia, w którym opisujemy  zapomniane choć ciekawe miejsca oraz obiekty historyczne, które jeśli nie doczekają się natychmiastowych, gruntownych renowacji zostaną nieodwracalnie utracone.
Zaledwie kilkanascie kilometrów od Bielska-Białej można odnaleźć niezwykle ciekawe miejsce zupełnie nieznane wśród mieszkańców naszego regionu. Na stokach Bujakowskiego Gronia w Kobiernicach znajdują się ruiny Zamku na Wołku (Zamek Wołek), którego powstanie datuje się na wiek XIV. Historia Zamku Wołek jest dość barwna, jednak stosunkowo krótka i nie do końca znana. Wiadomo, iż w Średniowieczu za panowania księcia oświęcimskiego Jana I Scholastyka na wzgórzu Wołek zbudowano zamek, który miał stanowić warownię obronną, chroniącą go przed odwetami za napady rabunkowe. Z kolei pierwsza pisemna wzmianka na temat zamku pochodzi z 1396 roku, kiedy to Jan III Oświęcimski na zamku uposażył swoją żonę Jadwigę. Prawdopodobnie jednak on sam miejscem tym nie zarządzał, a budowla była w rękach rycerzy - lenników króla. Często jednak byli to rozbójnicy, którzy wykorzystywali strategicznie położone wzgórze Wołek jako bazę do swoich licznych rozbojów.
W XV wieku król polski Kazimierz Jagiellończyk postanowił odzyskać ziemię oświęcimską, która w tym czasie podlegała Królestwu Czeskiemu. W związku z tym Zamek na Wołku był narażony na liczne ataki ze strony wojsk polskich. Jednak książe Janusz z rodu oświęcimskiego, który schronił się na Wołku po odebraniu mu jego własnego zamku w Oświęcimiu, zacięcie bronił wzgórza przed najeźdźcą. Nawet sam Jan Tęczyński, znany dowódca polski nie zdołał zdobyć ani wzgórza, ani zamku. Ostatecznie jednak Polska, po rozmowach księcia z królem, zakupiła od Janusza Oświęcimskiego całe księstwo, a tym samym wzgórze i zamek Wołek przeszły w ręce wojsk królewskich.

Kolejne losy zamku związane są z rodami Skrzyńskich i Komorowskich. Istnieje wzmianka, że właściciel Żywiecczyzny Włodek Skrzyński bronił się przed polskim królem naprzeciwko wzgórza Wołek obwarowany po drugiej stronie Soły. Nie chciał w ten sposób zgodzić się na odebranie mu ziem i włączenie ich do Korony Polskiej. Ostatecznie jednak Skrzyński został pokonany, a zamek Wołek wraz z innymi dobrami sąsiadującego terenu przeszedł w ręce rodu Komorowskich, który wspierał króla w walce o Księstwo Oświęcimskie.
Jaki był koniec istnienia zamku i kiedy on nastąpił do końca nie wiadomo. Mówi się, iż król Polski po zdradzie Mikołaja Komorowskiego nakazał w roku 1477 zburzyć wszystkie dobra mu nadane, jednak o samym zamku Wołek nie wspomina. Z kolei trzy lata wcześniej, w roku 1474, zamek na pewno jeszcze istniał, gdyż mówi o nim umowa zawarta między królem czeskim a polskim. Z kolei w spisie inwentarza dóbr oświęcimskich z 1508 roku już żadnej informacji o zamku nie umieszczono. Niestety do naszych czasów nie przetrwały dokumenty na temat Zamku Wołek, a jedyne informacje na temat jego wyglądu pochodzą z badań archeologicznych prowadzonych na terenie wzgórza.

Jak każdy zamek, również Zamek na Wołku ma swoją legendę. Głosi ona, iż Katarzyna Skrzyńska zanim została pojmana przez wojska Jagiellończyka zakopała w zamku różne skarby, które prawdopodobnie złupiła podczas swoich wypraw. Jednak nikt podczas oblężenia zdobycia zamku ich nie odnalazł, ponieważ kiedy Skrzyńska została zamknięta w beczce z gwoździami i zrzucona ze wzgórza, wraz z jej śmiercią zamek i skarby zapadły się w ziemię. Legenda głosi również, iż skarby te można odnaleźć tylko w Noc Świętojańską pomiędzy kamieniami ruin, które pozostały na wzgórzu.

Dojazd do Wołka nie jest skomplikowany, jednak niezbyt jasny. Na rondzie w Kobiernicach jadąc od Bielska-Białej w kierunku Krakowa, należy skręcić w prawo na  Porąbkę a następnie jechać przez około 1 km na wprost i znów w pierwszą napotkaną ulicę skręcić w prawo. Tam też znajdziemy drogowskaz, kierujący nas do wzgórza. Droga będzie pięła się cały czas w górę, a gdy napotkamy kolejne rozwidlenia dróg powinniśmy cały czas kierować się na lewo. W końcu droga wejdzie do lasu, a potem doprowadzi nas na polan, na której należy zostawić samochód, skąd wydeptaną ścieżka w 5 minut dojdziemy na wzgórze, na którym znajdziemy ruiny Zamku Wołek. Mimo iż pozostałości, jak widać na powyższych zdjęciach, nie są zbyt okazałe to jednak warto zobaczyć to miejsce nie tylko ze względu na ruiny i aspekt historyczny,  ale i przepiękne widoki, które można podziwiać z pobliskiego wzgórza.