Theodor Karl Haase

Teodor Haase (niem. Theodor Carl Haase) był osobą, która w dużym stopniu wpłynęła na rozwój intelektualny bielszczan w drugiej połowie XIX wieku. Był on pastorem ewangelickim, wydawcą prasy, austriackim politykiem, członkiem Rady Miasta Bielsko od 1859, seniorem śląskich ewangelików od 1865 i czołowym działaczem Niemieckiej Partii Postępowej.
Theodor Carl Haase urodził się w 1834 roku we Lwowie w rodzinie ewangelickiego pastora. Sam też ukończył później studia teologiczne, po których został nauczycielem religii, a następnie proboszczem parafii ewangelickiej w Bielsku.
Jak pisze Jerzy Polak w swej książce "Z badań nad dziejami Bielska-Białej" od XIII do XX wieku, Haase „[w] Bielsku dał się poznać jako dynamiczny kaznodzieja i wyjątkowo utalentowany organizator ewangelicki oraz lokalny polityk. Głównym jego dziełem była realizacja idei przeobrażenia przemysłowego miasta w silny ośrodek szkolny.” To on przyczynił się do powstania między innymi ewangelickiego Seminarium Nauczycielskiego czy Szkoły Przemysłowej.

Wśród jego zasług wymienić należy także organizowanie pomocy finansowej dla biedoty oraz powstańców śląskich, a także pozyskiwanie subwencji finansowych dla bielskiego szkolnictwa w sejmie Krajowym w Opawie. Haase był także członkiem Rady Miejskiej Bielska oraz wielu związków i towarzystw, gdzie zajmował się higieną miejską, walczył z alkoholizmem, a także działał przeciwko wykorzystywaniu robotników przez bielskich fabrykantów.

Teodor Haase biegle posługiwał się językiem niemieckim i polskim, wydał nawet dwie staropolskie postylle (Grzegorza z Żarnowca i Mikołaja Reja). W pełni popierał prawo Ślązaków do konfesyjnej polszczyzny, lecz równie zdecydowanie zwalczał ugrupowania polskie. Mimo, iż wielokrotnie był on orędownikiem niemieckich tendencji nacjonalistycznych, w swej działalności nie wykazywał nacjonalistycznej agresywności. Stąd też jego działalność można raczej nazwać mianem budującej, niż niszczącej bielską społeczność, która w tym czasie było bardzo zróżnicowana pod względem kulturowym.

W 1876 roku Theodor Haase przeniósł się z Bielska do Cieszyna, gdzie spędził swoje kolejne trzydzieści trzy lata życia. Przez cały ten okres pozostał jednak w bliskich kontaktach z Bielskiem. Aby uhonorować zasługi Haase, Rada Gminna Bielska w 1876 roku przyznała mu tytuł honorowego obywatela miasta, a później jedną z ulic nazwano jego imieniem. Mimo, iż często w swej działalności Theodor Haase był uważany za wroga Polaków, należy go zaliczyć do mieszkańców Bielska, którzy wpłynęli na kształt miasta i jego status w XIX wieku.
Zmarł 27 marca 1909 roku w Cieszynie.