Stanisław Stojałowski

Stanisław Stojałowski był jednym z polskich duchownych katolickich, który przez swą działalność wpłynął na pielęgnowanie polskości na obszarze Bielska i okolic.
Stanisław Stojałowski urodził się w 1845 roku w Zniesieniu niedaleko Lwowa. W wieku osiemnastu lat wstąpił do zakonu jezuitów, a święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1870. Swą działalności społeczną na terenie Bielska rozpoczął dokładnie trzydzieści lat później, gdzie jego zasług trudno nie docenić.
Był on orędownikiem polskiego odrodzenia narodowego i zaprzestania niemieckiego wpływu na ziemiach i ludności polskiej. Szczególną pozycję i poparcie uzyskał wśród ludności wiejskiej, gdzie zdobył dużą popularność organizując pielgrzymki, demonstracje, tworząc chłopskie kółka rolnicze i wyborcze komitety chłopskie. Także Stojałowski od 1875 roku redagował tygodniki dla chłopów "Wieniec" i "Pszczółka," których przekazywał różne treści propagandowe. Gazety te były wydawane w kilku miastach: we Lwowie, później w Cieszynie, Wiedniu, Czacy (Słowacja), Bielsku-Białej i Warszawie. Głównym celem pisma było budzenie świadomości narodowej mieszkańców wsi galicyjskich, podniesienie poziomu oświaty i kultury oraz gospodarki chłopskiej, propagowanie rozwoju drobnego przemysłu. Pismo i sam ksiądz Stojałowski zostali poddani mocnej krytyce przez hierarchię kościelną. W 1895 ogłoszono z ambon zakaz czytania "Wieńca i Pszczółki".

Od 1902 roku tygodnik Wieniec i Pszczółka ukazywał się w Bielsku i Białej.

Do jednych z najważniejszych zasług Stojałowskiego na terenie Bielska należało założenie Domu Polskiego. Zadatkował on kupno, 10 lipca 1902 roku starego, parterowego domu przy ul. Blichowej 40 (dzisiejsza Partyzantów), który stanowił odtąd siedzibę polskich organizacji politycznych, zawodowych, społecznych i kulturalnych. W nowo utworzonym Domu Polskim została uruchomiona czytelnia robotnicza, tzw. "Czytelnia Polska". Wkrótce ks. Stojałowski uruchomił małą scenę, na której wystawiano amatorskie przedstawienia teatralne. Dom Polski stał się aktywną placówką polską w Bielsku, stanowiącą centrum życia społeczno-kulturalnego. Przyciągał coraz to nowe rzesze polskich robotników i chłopów z Bielska i okolic. Dom Polski był znaczącym ośrodkiem walczącym z nacjonalizmem niemieckim. Obecnie Stowarzyszenie Dom Polski jest spadkobiercą i kontynuatorem idei Domu Polskiego z okresu międzywojennego.

Ksiądz Stanisław Stojałowski był jednym z działaczy nie tylko kościelnych, ale i politycznych, którego działalność stanowiła podstawę nowoczesnego ruchu ludowego na ziemiach polskich. Zmarł w listopadzie 1911 roku w Krakowie. Dla upamiętnienia jego zasług w mieści Bielsku, jedna z głównych bielskich ulic nosi jego imię.