Cygański Las

Cygański Las (niem. Zigeunerwald) to leśny park, popularne miejsce wypoczynku mieszkańców miasta. Położony jest w południowej części dawnego Bielska (choć administracyjnie podlegał Bystrej Śląskiej do lat 90.), na styku Pogórza Śląskiego i Beskidu Śląskiego, na zboczach Koziej Góry. W okresie PRL-u nazywany był również Parkiem Ludowym. Obecnie na obrzeża Cygańskiego Lasu kursują linie 1, 1s i 14 MZK Bielsko-Biała (pętla autobusowa znajduje się na miejscu dawnego przystanku tramwajowego), można tam dotrzeć także idąc ok. 800 metrów z pętli Mikuszowice Błonia (linie 12, 21, 24 i 24bis).

Cygański las pojawia się już w pierwszych wzmiankach o Bielsku, pochodzących z 1312 roku. Nazywany był Kozim (Ziegenwald), nazwa Cygański powstała przez literową pomyłkę (Zigeunerwald). Las był prezentem od księcia cieszyńskiego Mieszka dla mieszkańców Bielska. Od tego czasu jest parkiem miejskim. W latach 1644-1661 bezprawnie władał nim kasztelan Stanisław Warszycki, pan na Łodygowicach. Szczególną popularność zyskał w XIX wieku, kiedy porośnięty był naturalnym starodrzewem (później wyciętym, a następnie odtworzonym). W park przekształciło go Towarzystwo Upiększania Miasta (Bielitz Biala Verschönerungsverein), które w drugiej połowie XIX wieku - wytyczyło alejki, wybudowało mostki, udostępniło źródełka. Od 1870 działał w Cygańskim Lesie pierwszy hotel (Dom Kuracyjny), hotel Emma, a od 1861 pierwsze kąpielisko znane jako Prysznice. Dojazd do Cygańskiego Lasu był możliwy omnibusem konnym (od 1878), a od 1895 r. tramwajem.

W 1997 powołano zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Cygański Las" o powierzchni 925 hektarów. Na skutek zmian przepisów i sprzeciwów części inwestorów, chcących rozbudowywać tutaj infrastrukturę turystyczną ostateczna powierzchnia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego wynosi 593 hektarów (uchwała Rady Miasta z 2004; wyłączono zbocza Dębowca i Szyndzielni). Granice obejmują zbocza Koziej Góry oraz północno-wschodnie zbocza góry Kołowrót, gdzie w przyszłości planuje utworzyć się rezerwat "Kołowrót", mający chronić fragmenty jaworzyny karpackiej oraz buczyny karpackiej i górskiej. Na alejkach spacerowych zimą można uprawiać narciarstwo biegowe.