Kolejny artykuł opisujący wydarzenia, jakie miały miejsca na terenie Podbeskidzia sto lat temu. Powstał on w oparciu o informacje zamieszczone w polskim Tygodniku Wieniec i Pszczółka nr 3, którego założycielem był ks. Stanisław Stojałowski.
Zanim jednak drogi czytelniku zagłębisz się w lekturę musisz wiedzieć, że wspomniany tygodnik, był organem partii ks. Stojałowskiego i wyrażał poglądy i opinie środowisk z nim związanych. Nastawiony był on na budowanie i organizowanie polskiego życia narodowego na terenie Podbeskidzia, a co za tym idzie był bardzo krytyczny w stosunku do Niemców i Żydów.
Trzeba o tym stale pamiętać zapoznając się nie tyle z samymi faktami, ale z komentarzami do przedstawianych wydarzeń. Jednak powyższy tygodnik, jest prawdziwą kopalnią informacji o tym, co działo się na naszych terenach sto lat temu. Niewybredny zaś czasami język i ostre komentarze pozwalają nam zobaczyć cząstkę historii widzianą przez pryzmat chrześcijańskich socjalistów oraz poczuć gwałtowność starć narodowych jakie w tym okresie miały miejsce.
Jacek Kachel
Wieniec i Pszczółka nr 3 ukazał się pod datą 16 stycznia 1910. Informacje z regionu rozpoczęły się od wiadomości, że
Bank krajowy król. Galicyi i Lodomeryi otworzył w Białej ekspozyturę odrębną, która załatwia podobnie jak filia krakowska wszelkie sprawy bankowe. „Lokal ekspozytury Banku krajowego jest obok lokalu Powiat. Towarzystwa zalicz., które nadal obok ekspozytury załatwia interesa jak dawniej”. [1]
Redakcja relacjonuję obrady nowo powołanej Rady powiatowej, które zakończyły się 8 stycznia powołaniem zarządu w następującym składzie: „
Marszałkiem jest pan dr Stanisław Łazarski, wicemarszałkiem p. Wencelis z Białej. Z kuryi włościańskiej wszedł do Wydziału pan Ledwoń Józef, wójt z Babic, a poseł Ludwik Dobiją (z Rybarzowic- JK) jego zastępcą; obszary wybrały p. Wysockiego z Polanki Wielkiej, zastępcą baron Oton Klobus z Łodygowic; kurya miejska wybrała p. Rosta, zastępcą Szolca obaj z Białej. Wielki przemysł pana Gürtlera, burmistrza bialskiego, zastępcą J. Ochsnera fabrykanta, a z ogółu Rady pow. wszedł do wydziału p. Antoni Śmieszek z Oświęcimia, a Antoni Szymeczko z Dworów jako jego zastępca”. [2]
W tym numerze zaproszono na 16 stycznia na zabawę kostiumową, którą przygotowuję Katolickie stowarzyszenie rękodzielników w Białej w lokalu własnym. W tym samy dniu Towarzystwo gimnazjalne w Białej odegra Kółko dramatyczne w sali Czytelni polskiej komedie Aleksandra Fredry p. t. Gwałtu co się dzieje. Również Koło bielskie T. S. L. Postanowiło urządzić w niedzielę 30 stycznia w Domu polskim zabawę kostiumową z tańcami.
„Koło postara się o kostyumy. Ktoby sobie życzył kostyumu niech się zgłosi do sekretarza Koła p. Koźlika, albo też do pana Pawła Wolnego wieczorem w Domu polskim, lub podczas dnia w redakcyi Wieńca-Pszczółki w Białej”. [3] W tym też numerze Jan Urbańczyk prezes Związku chrzęść, robotników i robotnic zapowiedział doroczne walne zgromadzenie na czwartek 20 stycznia w Domu Polskim.
Natomiast w regionie na 16 stycznia zapowiedziano w Kozach walne zgromadzenie tamtejszej Bratniej Pomocy w domu stowarzyszenia. Oprócz spraw formalnych problemy robotnicze, związkowe i zawodowe poruszy Koźlik, a położenie polityczne w kraju i państwie naświetli p. Fr. Ruda. Na zebranie zaprosił Maciej Górowicz prezes Bratniej Pomocy. [4]
Opracowanie: Jacek Kachel
Odcinek można również zobaczyć na stronach BTI lub ściągnąć na TV Bielsko
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
[1] Wieniec i Pszczółka nr 3 z 16 stycznia 1910, str. 42.
[2] Wieniec i Pszczółka nr 3 z 16 stycznia 1910, str. 42.
[3] Wieniec i Pszczółka nr 3 z 16 stycznia 1910, str. 43.
[4] Por. Wieniec i Pszczółka nr 3 z 16 stycznia 1910, str. 43.
Zdjęcia
